Niçin Sovyetler Birliği’nin Dostuyum?

Suat Derviş, öncü kadın gazeteci, edebiyatımızın devrimci ve toplumcu gerçekçi damarının yapıtaşlarındandır. Doğum tarihi konusunda net bir bilgi olmayan Derviş, İstanbul'da doğdu. Konservatuvar eğitimi için Almanya'ya giderek burada felsefe eğitimi gördü ancak eğitimini tamamlayamadı. 1920'li yıllardan itibaren eserlerinde yoksulların, işçilerin ve kadınların yaşamını merkeze alan Derviş; Cumhuriyet, Tan, Vatan ve Gece Postası gibi gazetelerde roman, öykü yazdı ve gazetecilik yaptı. Suat Derviş, Türkiye Komünist Partisi'nin (TKP) öncülüğünde Reşat Fuat Baraner ve Neriman Hikmet ile birlikte kurucuları arasında yer aldığı Yeni Edebiyat dergisini çıkardı. TKP saflarında mücadele eden Derviş, komünist kimliği nedeniyle baskı ve sansürle karşı karşıya kaldı. 1944'te yayımlanan Niçin Sovyetler Birliği'nin Dostuyum? başlıklı risalenin ardından gazetecilik yapması engellendi. Aynı yıl TKP'ye yönelik soruşturmalar kapsamında tutuklandı. 1953'te Türkiye'den ayrılmak zorunda kalarak Avrupa'nın çeşitli şehirlerinde hayatına devam eden Suat Derviş, burada gönüllü sürgünyıllarını geçirdi. Yurtdışında da eylemini ve kalemini bırakmayan yazar, Avrupa basınında Türkiye'nin sosyal ve politik meseleleri üzerine yazılar yazmayı sürdürdü.1961'de ülkeye döndükten sonraysa yine baskılarla karşılaşarak yazılarını farklı mahlaslar altında da yayımlamak zorunda kaldı. Yaşamının son yıllarında da toplumsal mücadelenin içinde yer almaya devam eden Derviş, 1969'da Zehra Kosova ve Neriman Hikmet'in de dahil olduğu Devrimci Kadınlar Birliği'nin kuruluşunda yer aldı. Suat Derviş, 23 Temmuz 1972'de Kasımpaşa Askeri Deniz Hastanesi'nde hayata veda etti. Geride bıraktığı yapıtlar, yalnızca bir edebi miras değil, sınıfsal adaletsizlik ve eşitsizliklere karşı yürütülen direnişin izlerini taşıyan siyasal bir duruşun ifadesidir. Başlıca eserleri arasında Fosforlu Cevriye, Ankara Mahpusu, İstanbul'un bir gecesi, Bu Roman Olan Şeylerin Romanıdır, Aksaray'dan Bir Perihan ve Yeniden Yaşayabilseydik sayılabilir.