İlk Aşk

(1868-1936) Geç dönem Rus edebiyatının ve ilk dönem Sovyet edebiyatının en önemli isimlerinden ve sosyalist gerçekçilik akımının öncülerinden biri olan Gorki, 1868’de Nijniy Novgorod’da doğdu. Asıl adı Aleksey Maksimoviç Peşkov’du. 1887’den itibaren 5 yıl boyunca Rusya’yı dolaştı. Farklı işlerde çalıştı ve edebi eserlerinde yararlanacağı gözlemler yaptı. Çeşitli gazetelerde yazdıktan sonra, makalelerden ve öykülerden oluşan ilk kitabı 1898’de yayımlandı. En alt katmanda, toplumun sınırlarında yaşayanların öykülerine ağırlık verdi. 1899’dan itibaren Marksist olarak tanındı. Siyasi faaliyetlerde bulundu ve birçok kez tutuklandı. 1902’de Lenin’le dost oldu. Aynı yıl onursal Edebiyat Akademisi üyeliğine seçildi; ancak çar 2. Nikolay bu kararı geri aldı. Anton Çehov ve Vladimir Korolenko bunun üzerine Akademi’den ayrıldılar. Moskova’dan Nijniy Novgorod’a döndükten sonra bir tiyatro kurdu. Ancak birkaç ay sonra, sansür nedeniyle tiyatrosunu kapattı. Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisini finansal olarak da destekledi. 1905 Devrimi’nden sonra siyasi faaliyetleri yoğunlaştı; Lenin ve Bogdanov’la çok yakınlaştı. ABD’de bir süre kaldıktan ve burada önemli romanı Ana’yı yazdıktan sonra, Rusya’daki baskıdan uzaklaşmak için İtalya’nın Capri adasına yerleşti. 1906 ile 1913 yılları arasında burada yaşadı. Burada Lunaçarskiy, Bogdanov ve Lazarov ile birlikte bir ansiklopedi üzerinde çalıştı. 1913’te Rusya’ya döndü. Ekim Devrimi’nden sonra Bolşeviklerden biraz uzaklaştı; Lenin’i eleştirdi. 1921 ile 1928 arasında Rusya dışında, çoğunlukla İtalya’da yaşadı. Ülkesine gelip gittiği bir dönemin ardından 1932’de Stalin kendisini ülkeye tam olarak dönmeye davet etti. Bu daveti kabul eden Gorki’nin faşist İtalya’dan ülkesine dönmesi siyasi bir zafer olarak algılandı. 1936’da zatürreden öldü. Ardında çok sayıda roman, öykü ve oyun bıraktı.