Dinin Toplumsal Kökenleri

Elinizde tuttuğunuz bu kitapta doğum yeri Afrika’nın güney ucu olan ilk insanlardan itibaren toplumsal bilinç yapısının nasıl değiştiğini inceledim.

İnsan türünün ömrü yaklaşık 3 milyon yıldır ve bu ömrün (son 6.000 yıl hariç) hemen tamamına din öncesi bilinç formasyonları hâkim olmuştur: sihirci bilinç, totemizm, şamanizm. Bunlar sırayla, din öncesi çağlarda insanlığın hâkim bilinç formasyonları olarak karşımıza çıkarlar. Hiçbirisinde aşkın özne anlamında tanrısal bir varlık yoktur. Bu halleriyle inanç sistemi olarak bile değerlendirilemezler.

Bilinç formasyonu bir kez incelenmeye başlandığında hemen farkına varılacak bir diğer olgu, her bir bilinç formasyonunun insan toplumunun özel bir geçim tarzıyla doğrudan ilişki halinde olduğudur…Geçim tarzı değiştikçe, toplumsal bilinç formasyonu da değişir. Toplumsal bilinç formasyonu geçim tarzının tezahürü olup, sosyal yaşantıya anlam kazandırır. Dolayısıyla, bilinç formasyonlarının nasıl ortaya çıktığını, nasıl değişim gösterdiğini ve hatta çok tanrıcı dinlerden, tek tanrıcı dinlere nasıl geçildiğini, bu değişime nasıl ihtiyaç duyulduğunu anlayabilmek için, toplumsal bilinci anlamaya çalışan bilimsel çalışmaya mutlaka ekonomi politiği dâhil etmek gerekir.

Bu kitabın hedef kitlesi toplumsal yapımızın çok önemli bir bileşeni olan dinin toplumsal kökenlerine ulaşmak isteyenlerdir. Her bilimsel çalışma o çalışmayı yapan ve o çalışmayı değerlendirenlerin birbirlerini zenginleştirdikleri ortak bir yolculuktur.

Dinin toplumsal kökenlerine giden yolculuğa hoş geldiniz.

İlker Belek

(ARKA KAPAK YAZISI)