Büyük Savaşın doğu ve batı cepheleri, Gelibolu ve Alsace Lorraine hafıza mekânları. Her iki örneğin tarihsel, kültürel, özgül koşullarından doğan farklılıkları var.
En büyük benzerlikler milliyetçilik alanında ortaya çıkıyor. Savaş sonrası 1920’ler, yeni bir savaşın beklendiği, ulus devletlerin kendini güçlendirmeye çalıştığı 1930’lar, savaş sonrası, 1970’ler, liberal bir söylemin hakim olduğu 1980’ler, nostalji duygusunun canlandığı 1990’lar ve 2000’lerde postmodern anma biçimleri, hatırlamanın ve toplumsal hafızanın ticari bir meta haline gelmesi, hafıza turizmi karşılaştırmaya uygun.
Yüzüncü yıl anmalarına günümüz postmodern kültürel atmosferinin yanı sıra, dinci ve ticari ağırlıklar, güncel siyasi tartışma ve çekişmeler damgasını vuruyor. Ama unutulmaması gereken bir şey daha var. Her zaman başkaları da vardı: savaşa karşı, savaşı yeren, barışı ve pasifist siyaseti savunanlar her iki dünya savaşı döneminde de düşüncelerini aktif olarak dile getirdiler, savundular. Bu düşüncelere uygun toplumsal hafıza ve hafıza mekânlarının ortaya çıkması için mücadele ettiler.
